Tuchthuissite

renovatie van het tuchthuiscomplex + evocerende bebouwing meergezinswoningen (Kanaalpark)

Ligging
Correctiedreef, Maria-Theresialaan, Rondeweg te Vilvoorde
Bouwheer
Westpoort nv
Bouwpartners
architect:
Tuchthuis: styfhals architecten i.s.m. ELD Partnership
Kanaalpark: styfhals architecten i.s.m. Robbrecht en Daem architecten

stabiliteitsingenieur:
Arcade

ingenieur technieken:
VK Engineering

algemene aannemer:
Tuchthuis: ABEB
Kanaalpark: Van Laere
Oppervlakte
Tuchthuis: 560 m²

Kanaalpark:
nieuwbouw: ca. 6.525 m² huisvesting – ca. 5.300 m² parking
verbouwing: ca. 560 m² commerciële ruimte en kantoren
Fotografie
Koen Van Damme

Het Tuchthuis:
De historische waarde van het gebouw is behouden, de invulling is publiek.
Uitgangspunten bij de renovatie waren:
* ontmantelen of afbreken van alle “oneigenlijke gebouwgedeelten”
* waar mogelijk en relevant, prioriteit geven aan het originele ontwerp “Dewez”
* het gebouw uitrusten zodat het voldoet aan de hedendaagse noden en regelgeving
* minimale ingrepen en een maximale flexibiliteit m.b.t. de bestemming

Er is een groot verschil tussen de voorzijde en de achterzijde van het gebouw; eigenlijk tussen de centrale voorzijde van het gebouw en al de rest. De 19e eeuwse U-vormige, classicistische en totaal symmetrische architectuur trekt de aandacht van de bezoeker die zich op het erehof, aan het inkomportaal van een kasteel waant. Van de eigenlijke gevangenis-invulling van het gebouw is geen spoor te zien, de aandacht wordt afgeleid door de axiale aanleg van poortgebouw, het erehof, de bomenrij, de frontons… . Het is belangrijk dit alles ook als een afleiding te detecteren; éénmaal men zich verwijdert van de erehofbeleving, wordt men geconfronteerd met de 18e eeuwse massiviteit van de baksteenarchitectuur die aan de achterzijde een enorme lineariteit heeft en waar de ornamentiek en aswerking van de centrale voorgevel totaal zoek is.

Kanaalpark:
De site bevindt zich in het centrum van Vilvoorde. De brug over het kanaal vormt een barrière met het commerciële centrum van de stad, ondanks dat de ontwikkeling langsheen het water doorloopt onder de viaduct. Het betreft een nieuwbouw van een wooncomplex met verschillende typologien en een gedeelte commerciële ruimte.
Het uitgangspunt van het ontwerp is om tegenover de massieve baksteenarchitectuur van de bestaande bebouwing (het Tuchthuis), de stedenbouwkundig voorziene inplanting in te vullen met een volumetrie die zich daar zowel mee verzoent als er zich door haar moderniteit van onderscheidt. In de twee-eenheid zullenbeide karakters elkaar versterken.
Omdat wooninvulling in het gerenoveerde Tuchthuis zeer beperkt is (voornamelijk socio-cultureel, museum, commercieel en/of kantoor), spreekt het voor zich dat het aangewezen is om dit in de nieuwbouwgedeelten te compenseren.

Ook een functionele diversiteit intern in het gebouw is nodig om aangepast te zijn aan de schaal van het stadsuitbreidingsproject in het algemeen. De gebouwen worden dan ook dusdanig uitgewerkt dat het hele gamma van woon-doelgroepen aan bod komt. Er zijn traditionele één- twee en drieslaapkamerappartementen, er zijn penthouses en er zijn “atelierwoningen” (woonentiteiten die zich over meerdere bouwlagen uitstrekken).

Kwantitatief ondergeschikt zijn ook in dit nieuwbouwproject enkele commerciële invullingen voorzien zodat de gelijkvloerse attractiviteit voldoende divers is en verder aansluiting biedt naar het Kanaalplein en het kanaal zelf.